علائم پارگی دیسک کمر زمانی در افراد بروز می‌یابد که ستون فقرات آن‌ها تحت فشارهای سنگین و غیر متعارف قرار گیرد. ستون فقرات متشکل از مجموعه‌ای از مهره‌های روی هم قرار گرفته است که به کمک دیسک از هم جدا می‌شوند. دیسک‌ها با جذب ضربه‌های ناشی از فعالیت روزانه مانند چرخیدن، بلند کردن، راه رفتن از مهره‌ها محافظت می‌کنند. ستون فقرات از بالا به پایین شامل هفت استخوان در گردن، ۱۲ استخوان در قفسه سینه، و پنج استخوان در کمر است که در انتهای ستون فقرات استخوان خاجی و دنبالچه در پایه قرار دارند.

هر دیسک از دو بخش تشکیل شده که بخش هسته یا مرکزی آن نرم و ژلاتینی و بخش بیرونی یا پوسته آن سخت است.

آسیب یا ضعف ناشی از بالا رفتن سن موجب بیرون زدگی قسمت داخلی دیسک به بیرون می‌شود که آن را با نام دیسک بیرون زده یا برآمده، فتق دیسک و لغزش دیسک می‌شناسند. در صورت ایجاد چنین وضعیتی برای دیسک، فرد مبتلا درد شدیدی را متحمل خواهد شد. فتق دیسک کمر بخصوص زمانی که شدید باشد، کانال نخاعی و ریشه‌های عصبی را تحت فشار قرار می‌دهد.

به همین دلیل عملکرد اعصاب حسی و حرکتی با تنش همراه می‌شود و علائم پارگی دیسک کمر خود را نشان می‌دهد. بیشتر از هر اندام دیگر علائم پارگی دیسک کمر در پاها خود را نشان می‌دهد.

بنابراین یکی از مهم‌ترین علائم پارگی دیسک کمر را انتشار درد به پاها باید به حساب آورد. در همین راستا با توجه به اهمیت ستون فقرات سایت اینترنتی آگاه طب علائم پارگی دیسک کمر را مورد بررسی قرار داده تا در صورت ابتلا به فتق یا بیرون زدگی زودتر مراحل درمان را پیش بگیرید.

علائم پارگی دیسک کمر در جوانی و بزرگسالی؛ شایع‌ترین‌ها کدام هستند

بیرون زدگی یا فتق دیسک با فشار به عصب مجاور همراه است. این فشار به التهاب در عصب و در نهایت درد خفیف تا شدید منتهی می‌شود. مهم‌ترین علائم پارگی دیسک کمر به شرح زیر است:

۱. درد در ناحیه پایین کمر؛ نشانه‌ای که می‌تواند ناشی از فتق دیسک نباشد

واقعیت امر این است که همه موارد فتق دیسک همراه با درد نیست. درد و مشکلات کمر ناشی از بیرون زدگی دیسک خود را به شکل یک ضربان مبهم نشان می‌دهد. این اختلال ناشی از فتق دیسک باعث سفتی و عدم تحرک برای جلوگیری از درد خواهد شد. استفاده از کمپرس‌های سرد و گرم برای تسکین درد و رفع التهاب به صورت موقت مفید است. ولی اگر ریشه درد موارد جدی‌تری باشد باید موارد زیادی را برای بهبود می‌توان مد نظر گرفت. برای مثال اگر اسپاسم عضلانی عامل درد پایین کمر باشد برای کاهش درد بهتر است به پشت دراز بکشید و یک بالش زیر زانوهای خود قرار دهید.

هنگام رویارویی با کمر درد و بروز علائم می‌توان هم از قرص استفاده کرد و هم از بهترین پماد برای دیسک کمر بهره برد.

۲. اختلالات عصبی جدی‌ترین علائم پارگی دیسک کمر

در صورتی که درد شدید به باسن، ران و زیر زانو سرایت کرد احتمالا طنابی نخاعی و رشته‌های عصبی تحت فشار قرار گرفته‌اند. در صورتی که درد به شکل سوزن‌سوزن شدن الکتریکی یا تیر کشیدن شدید بروز یافت، سریع فعالیت خودرا متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید تا میزان حاد بودن دیسک کمر را بررسی کند. چون این موارد از علائم پارگی دیسک کمر عصبی به حساب می‌آید و اگر مورد درمان قرار نگیرد امکان تبدیل آن به یک اختلال جدی دور از ذهن نیست. در این موقعیت باید برای چند هفته از ورزش و فعلایت‌های سنگین خودداری کنید تا درد فروکش کند.

وقتی درد کمر به سمت باسن، ران و زیر زانو کشیده شد احتمال اینکه ناشی از سیاتیک باشد دور از ذهن نیست. پس برای کنترل و تسکین این نوع درد باید سراغ درمان بیرون زدگی دیسک کمر رفت. بخوانید تا با بهترین درمان‌ها آشنا شوید و از رسیدن به مرحله جراحی جلوگیری به عمل آورید.

۳. افتادگی پا؛ علائم فتق دیسک صد در صدی

بدون شک از اصلی‌ترین علائم پارگی دیسک کمر که جای هیچ شک و شبه‌ای را باقی نمی‌گذارد افتادگی پا است. دقت کنید اگر حین راه رفتن برای جابجایی پا و بلند کردن آن با مشکل روبرو شدید یعنی افتادگی پا قطعی و فتق دیسک حتمی است. این نشانه فتق دیسک کمر با ایستادن و اعمال فشار روی توپ‌های پا نمود بیرونی بیشتری دارد.

برای جلوگیری از اختلال در فعالیت‌های روزانه  ناشی از پارگی دیسک کمر، قبل از ابتلا به این عارضه و مشاهده علائم پارگی باید سراغ ورش رفت و عضلات را تقویت کرد تا فشار روی دیسک به حداقل برسد. انواع ورزش‌ دیسک کمر را بشناسید تا از هر نوع درد کمری در امنا بمانید.

۴. دردی که از یک عضو به عضو دیگر جابجا خواهد شد

یکی از علائم پارگی دیسک کمر جابجایی درد در اندام‌های مختلف محسوب می‌شود. هنگامی که پایین کمر درد می‌گیرد و در هفته بعد این درد به پشت ران منتقل می‌شود باید به این موضوع فکر کنید که می‌تواند یکی از علائم پارگی دیسک کمر باشد. این درد اگر در یک طرف بدن یعنی یک ران رخ دهد خوب احتمال بیشتری برای ابتلا به بیرون زدگی یا فتق دیسک وجود دارد.

اگر درد در اطراف باسن، ساق پا و انگشتان پا بیشتر خود را نشان دهد امکان ابتلا به فتق دیسک دور از ذهن نیست. چون این موارد از شایع‌ترین علائم پارگی دیسک کمر به حساب می‌آیند.

بیشتر بخوانید: برای خرید زاپیامکس به نمایندگی زانوبند زاپیامکس مراجعه کنید.

۵. درد در باسن، ران و پاها؛ علائم حتمی دیسک کمر

افراد قبل از اینکه علائم پارگی دیسک کمر را در کمر  خود حس کنند متوجه درد در ناحیه باسن، ران و یا زیر زانو خواهند شد. اغلب این دردها قابلیت تجربه با هم را دارند ولی ساق پا به مراتب درد شدیدتری را متحمل خواهد شد. اگر درد در امتداد عصب سیاتیک جریان داشته باشد باید نظر پزشک را جویا شد. امکان دارد فرد از رادیکولوپاتی یا سیاتیک رنج ببرد و پزشک این موضوع را به درستی تشخیص می‌دهد

۶. درد ناشی از خمیدگی، تردیدی برای ابتلا به دیسک کمر

با توجه به اینکه یکی از الزامات زندگی امروزه پشت میز نشینی است، افراد با حالت‌ها مختلف از جمله استایل خمیده پشت میز کار خود قرار می‌گیرند. اگر این نوع نشستن همراه با درد باشد باید گفت یکی از علائم پارگی دیسک کمر خود را معرفه کرده است. در صورتی که حین خم شدن در ناحیه پا دچار درد شوید باید در اولین فرصت دنبال درمان آن بروید. حتی الامکان هنگام قرارگیری روی صندلی از خم‌شدن به جلو بشدت خودداری کنید.

علائم پارگی دیسک کمر در صورتی که فتق گسترده باشد شدت بیشتری از خود نشان می‌دهد. اگر فتق دیسک عصب را تحت تاثیر قرار ندهد، درد خفیف‌تر و محدود به کمر خواهد بود. در برخی موارد، درد پا و کمر که برای چند روز رخ می‌دهد و سپس از بین می‌رود، و این اولین نشانه مشکل در دیسک کمر به حساب می‌آید.

شاید اولین گزینه برای تسکین درد کمر خوردن مسکن‌ها باشند اما نباید به سادگی از کنار عوارض آن رد شد. به همین دلیل بهتر است قبل از مصرف دارو سراغ گزینه‌ای به نام کمربند پلاتینر رفت و به صورت کاملا بی ضرر درد را تسکین داد. وقتی سراغ نظر پزشکان برای دردهای کمر می‌رویم اکثر آن‌ها خرید کمربند پلاتینر را به بیماران توصیه می‌کنند تا از عوارض بی‌شمار داروهای شیمیایی در امان بمانند.

۷. درد هنگام حرکت از علائم دیسک کمر

افراد مبتلا به درد دیسک کمر هنگام سکون و بی تحرکی دردی را حس نمی‌کنند اما نباید بی توجه بود چون درد به یکباره پس از حرکت در فاصله کوتاهی انفجاری خواهد شد. یکی از مواردی که باید مد نظر داشت و بعد از آن سریعا به پزشک مراجعه کنید درد کمر هنگام عطسه یا جهش ناگهانی است متاسفانه، برخی از افراد هنگام نشستن با خندیدن، شدیدترین درد را تجربه می‌کنند و این از علائم دیسصک کمر به حساب می‌آید.

علائم پارگی دیسک کمر چه نقاطی از بدن را درگیر می‌کنند؟

هنگامی که دیسک از موقعیت خود خارج یا پاره می‌شود در قدم نخست اعصاب کنترل کننده پاها تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در واقع درد نامتعارف در پاها مهم‌ترین اختلالی است که باید آن را از علائم پارگی دیسک کمر به حساب آورد. اغلب کسانی که به دیسک کمر مبتلا هستند از چنین عارضه‌ای شکایت دارند.

اما قبل از ایجاد مشکل در عملکرد حرکتی پا علائم پارگی دیسک کمر با درد در ناحیه پایین کمر اعلام حضور می‌کند. اگر مشکلات دیسک شدید باشد و اعصاب درگیر شوند درد به عمق باسن، ران‌ها (یک طرف) و حتی پشت زانو تابش می‌کند. هر مقدار شدت درگیری اعصاب بیشتر باشد درد عمیق‌تر خواهد شد. حتی دور از ذهن نیست که درد از زانو عبور کند و پشت پاشنه و انگشتان پا را درگیر کند.

هر میزان تحریک طناب عصبی بیشتر باشد علائمی مانند گزگز، ضعف و بی حسی بیشتر خود را به عنوان علائم پارگی دیسک کمر نشان می‌دهند. زمانی که فرد شروع به حرکت یا فعالیت مانند راه رفتن یا ایستادن طولانی مدت کند شدت علائم پارگی دیسک کمر بیشتر و بیشتر خواهد شد.

در این حالت بیمار احساس خشکی شدید، سرما یا گرما در پاها و زانو می‌کند و حتی دور از ذهن نیست که تعادل خود را از دست ‌دهد. هنگامی که درد به پاها سرایت کرد می‌توان از زانوبند UIC زاپیامکس استفاده کنید تا درد و التهاب را از خود دور سازید. برای میزان تاثیرگذاری این زانوبند بهتر است تجربایت و نظرات در مورد زانوبند زاپیامکس را بخوانید تا از معجزه آن آگاه شوید.

کدام یک از علائم پارگی دیسک کمر خطرناک و کمتر شایع هستند؟

در صورتی که همراه با درد در کمر و پاها کنترل مثانه یا روده را از دست دادید بی درنگ همه فعالیت‌های خود را کنسل کنید و مراجعه به پزشک را در اولویت قرار دهید.

این عدم کنترل همراه با درد ناحیه کمر، بی‌حسی در باسن و ضعف در هر دو پا نشانه‌های یک بیماری نادر و جدی به نام سندرم دم اسب است که عدم درمان آن عوارض خطرناک و جبران ناپذیری برای فرد به وجود می‌آورد.

در صورت عدم پیگیری درمان امکان دارد فشار و تورم اعصاب انتهای ستون فقرات به فلج و سایر اختلالات دائمی ‌منتهی گردد. در صورت بروز این علائم دیسک کمر، شاید جراحی آخرین گزینه درمان به حساب بیاید. البته جای نگرانی برای مراقبت‌های بعد از جراحی نیست. خوشبختانه تکنولوژی در خدمت انسان‌ها قرار گرفته و پزشکان با توصیه به خرید کمربند پلاتینر مراقبت‌های بعد از جراحی را برای بیماران ساده ساختند. کمربند پلاتینر مجهز به پیشرفته‌ترین تکنولوژی روز دنیا برای تسکین درد و کاهش التهاب کمر است.

آیا محل برخورد دیسک با عصب مهم است؟

باید گفت ازمهم‌ترین نکاتی است که باید مد نظر داشت. چون علائم پارگی دیسک کمر ارتباط مستقیم با محل برخورد دیسک با عصب دارد. از آن‌جایی که مسیرهای عصبی در هر سطح از ستون فقرات عملکردهای متفاوتی دارند. پس دیسک هر مهره‌ای می‌تواند مشکلات متفاوتی را به وجود آورد.  برای مثال موارد زیر را مطالعه کنید:

• بیرون زدگی دیسک بین مهره L سه و L چهار یک رفلکس غیرطبیعی را به همراه دارد که با رفلکس سایر مهره‌ها تفاوت‌هایی دارد. اگر با چکش لاستیکی به زیر زانو ضربه‌ای وارد آورید علائم پارگی دیسک کمر اشکار خواهد شد که به آن رفلکس کشکک می‌گویند.

درد عضله چهار سر جلویی ران ناشی از برخورد مهره سه و چهار است که این درد با سیاتیک که در امتداد پشت ساق قرار دارد تفاوت‌های دارد.

• برخورد عصب در مهره S1 ناشی از فتق دیسک رفلکس مچ پا را ضعیف یا از بین می‌برد که ‌ایستادن روی انگشتان یا روی توپ پا را برای بیماران دشوار می‌سازد. بی‌حسی یا درد می‌تواند در امتداد قسمت بیرونی ساق پا، تا کف پا یا خارج از پا و انگشتان منتشر شود.
• برخورد عصب مهره L چهار و L پنج به دلیل فتق دیسک علائمی ‌مانند ضعف در امتداد انگشت شست پا و به طور بالقوه در مچ پا ایجاد می‌کند. پس فتق دیسک بین این دو مهره منجر به مشکل در حرکت پاشنه به انگشت پا هنگام راه‌رفتن خواهد شد که به‌ آن افتادگی پا می‌گویند.

علائم پارگی دیسک کمر در چند خط

پنج مهره پایین کمر و استخوان خاجی و دنبالچه رایج‌ترین نقطه برای ابتلا به دیسک کمر هستند. با توجه به اینکه ستون فقرات شبکه‌ای پیچیده از طناب‌های عصبی را در خود دارد با بیرون زدگی یا لغزش یا فتق دیسک با اختلال و درد همراه می‌گردد.

علائم اصلی دیسک کمر را باید در موارد زید دید و اگر هرکدام از این علائم را تجربه کردید یعنی احتمال ابتلا به دیسک بسیار بالا است.

• احساس سوزن سوزن شدن، درد یا سوزش در ناحیه آسیب‌دیده
• دردی که پس از ایستادن یا نشستن بدتر ‌گردد
• درد و بی‌حسی، که بیشتر در یک طرف بدن است
• دردی که در شب یا با حرکات خاصی بدتر می‌شود
• دردی که به پاها کشیده ‌شود
• درد هنگام راه‌رفتن در مسافت‌های کوتاه
• ضعف عضلانی غیر قابل توضیح

علائم پارگی دیسک کمر در همه افراد یکسان نیست و در هر فردی متفاوت است. اگر درد منجر به بی‌حسی یا سوزن‌سوزن شدن ‌شود و همچنین بر توانایی فرد در کنترل ماهیچه‌ها تاثیر گذاشت، سراغ رویکردهای درمانی بروید تا از تبعات سنگین‌تر در امان بمانید.

سوالات متداول

فرق دیسک کمر با پارگی دیسک چیست؟

در دیسک کمر محتویات به لایه بیرون دیسک فشار می‌آورند و بیرون زدگی آن به طناب نخاعی فشار وارد می‌آورد که درد ناشی از این با درمان‌های غیر تهاجمی قابل درمان است. اما در پارگی دیسک محتویات داخل دیسک وارد ستون فقرات و کانال نخاعی شده برای درمان باید سراغ جراحی رفت.

از کجا بفهمیم پا درد از علائم پارگی دیسک کمر یا سیاتیک است؟

گزگز در پاها، درد در باسن و پشت ساق پا، ضعف و بی‌حسی شدید در پاها را باید از شایع‌ترین علائم پارگی دیسک کمر دانست. اگر انشعاب درد در یکی از پاها باشد احتمالا بیرون زدگی دیسک عصب سیاتیک را تحت فشار قرار داده است.

آیا درد در ران و پا از نشانه‌های سیاتیک یا از علائم پارگی دیسک کمر است؟

علت اصلی درد هنگام نشستن و راه‌رفتن در بیماران مبتلا به دیسک کمر، تحریک عصب سیاتیک در پشت ران است. ۹۰ درصد دردهای سیاتیک ناشی از فتق ‌دیسک کمر و ۱۰درصد مربوط به سایر اختلالات ستون‌فقرات مانند تنگی کانال نخاعی و آسیب مستقیم به عصب سیاتیک است.

درمان پارگی دیسک کمر بدون عمل چگونه امکان‌پذیر است؟

بسیاری از بیماران این ذهنیت را دارند که هنگام ابتلا به بیرون زدگی دیسک باید حتما جراحی کنند ولی در واقع اینطور نیست. در بیشتر موارد، فتق دیسک کمر نیازی به جراحی ندارد. راهای زیادی برای کنترل و مدیریت علائم پارگی دیسک کمر وجود دارد از جمله باید به مصرف دارو، کمربند UIC پلاتینر و کایروپراکتیک اشاره داشت که تا حد زیادی درد را کاهش می‌دهند.

همچنین فیزیوتراپی، انجام ورزش‌ها و کشش‌های خاص نیز در رفع علائم پارگی دیسک کمر کمک کننده هستند و می‌توانند روند عود آن را کنترل و دیسک را در مسیر درمان قرار دهند. اگر این روش‌ها جوابگو نباشند، روش‌های تهاجمی‌تر تزریق، جراحی لیزر و جراحی باز نیزز جزو گزینه‌های درمانی هستند که بر اساس نظر پزشک توصیه خواهند شد.

آیا پارگی دیسک کمر با استراحت خوب میشود؟

پارگی دیسک در واقع با استراحت درمان نمی‌شود ولی با رویکردهای غیرتهاجمی مانند ورزش، فیزیوتراپی، کمربند پلاتینر و … قابل کنترل هستند. اما برای درمان قطعی دیسک پاره شده باید جراحی کرد.​