مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو به اندازه خود جراحی مهم است. شرایطی را در نظر بگیرید که جراحی بهخوبی انجام شده باشد، اما بیمار به هیچ کدام از مراقبتهای بعد از جراحی عمل نکند. در این حالت امکان پارگی یا آسیب به پیوند ایجادشده در زانو وجود دارد. در این حالت امکان دارد که زانو بهقدری متورم شود که امکان حرکت دادن آن فراهم نباشد.
بههمین دلیل گفته میشود که مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو مهم است. پس با مشورت پزشک تمامی مراقبتهای لازم برای بعد از جراحی را دریافت کنید. در این مطلب از سایت آگاه طب نمونهای از لیست مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو را معرفی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
نکات مهم در مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو که باید بدانید
جراحی رباط صلیبی قدامی (Anterior cruciate ligament) یا ACL معمولا برای ترمیم آسیب به این رباط انجام میشود. این رباط استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل میکند و به حفظ وضعیت مفصل زانو کمک خواهد کرد.
بهطورکلی ریکاوری و مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی به اندازه خود جراحی مهم است. با کمک این مراقبتهای بعد از جراحی دوران نقاهت کوتاهتر خواهد شد. در ادامه با مهمترین نکات در مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو آشنا خواهیم شد.
مراقبتها و تغذیه بعد از عمل رباط صلیبی و مینیسک
معمولا پس از اتمام جراحی و رفع اثرات بیهوشی ناشی از عمل، بیمار از بیمارستان ترخیص میشود. اما این موضوع به معنی راحت بودن و جدی نبودن این جراحی نیست. بلکه فرد باید بعد از ترخیص از بیمارستان نکات مهمی را رعایت کند. از این نکات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- راه رفتن با عصا
- عدم فشار به زانوی جراحی شده
- مصرف آب و مایعات زیاد (آبمیوههای طبیعی)
- مصرف میوههایی مانند آناناس برای زودتر جوش خوردن زخمها
توجه داشته باشید که پزشکان در ابتدا استفاده و رعایت مراقبتهای RICE را پیشنهاد میدهند. این مراقبتها عبارتند از:
- Rest: استراحت دادن به زانو و عدم فشار به آن
- Ice: استفاده از کمپرس سرد برای تسکین درد و کاهش تورم
- Compression: بستن زانو با زانوبند یا آتل
- Elevation: قرار دادن پا در ارتفاع بالاتر از قلب
توجه داشته باشید که در هفته اول پس از جراحی از پد گرمکننده در محل جراحی استفاده نکنید. مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو تنها رعایت دستورالعاملهای گفته شده نیست. بلکه رعایت مواردی است که باید از آنها دوری کنید.
درد بعد از عمل رباط صلیبی را چگونه و با چه اقداماتی کنترل کنیم؟
توجیح بیمار از شرایط بعد از عمل و اینکه بداند چه کارهایی انجام دهد و چه کارهایی را انجام ندهد، در روند بهبودی آن نقش دارد. پس برای اطلاع از این شرایط و مراقبتهای بعد از عمل رباط صلیبی زانو با ما همراه باشید.
مصرف داروهای مسکن و ضدالتهابی برای تسکین درد
درد و ناراحتی تا چند روز بعد از جراحی طبیعی است. بههمین منظور پزشکان داروهایی را برای کنترل درد و ناراحتی بیمار تجویز میکنند. در اغلب موارد این داروها شامل ایبوپروفن و استامینوفن هستند.
توجه داشته باشید که بعد از جراحی میتوانید با استفاده از زانوبند زاپیامکس، روند درمانی خود را تسریع ببخشید. این زانوبند یکی از بهترین تولیدات شرکت زایس ترونیک آلمان است.
بهبودی از جراحی ACL با تحرک داشتن و حرکت دادن پا
پس از جراحی رباط صلیبی قدامی (ACL)، هر ۱۰ دقیقه به طور متوسط ۱۰ بار مچ پا را بالا و پایین ببرید. این تمرین را دو تا سه روز ادامه دهید تا به گردش خون در پای خود کمک کنید و از تشکیل لخته خون در پاها جلوگیری کنید.
همچنین اگر دچار درد حاد در پشت ساق پا شدید، به پزشک خود اطلاع دهید. این موضوع احتمال دارد نشانه اولیه لخته شدن خون باشد. توجه داشته باشید که خرید زانوبند زاپیامکس بسیار راحت و مقرون بهصرفه است.
بالا نگه داشتن پا برای کاهش درد و تورم؛ بهترین مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو در خانه
پزشکان توصیه میکنند که بعد از جراحی در ناحیه پاها، این اندام را با زاویه حداقل ۴۵ درجه بالا نگه دارید. برای این کار در ۳ تا ۵ روز بعد از جراحی از بالش یا کوسنهای نرم استفاده کنید. توجه داشته باشید که این بالشها زیر زانو قرار نگیرند، بلکه زیر مچ پا قرار بگیرند.
همچنین در مواردی که در زمان ایستادن یا راه رفتن با عصا در زانوی خود تورم یا درد ضرباندار حس کردید، پای خود را بالا نگه دارید. اینکار باعث بهبود حرکت خون در پاها و مانع از جمع یا لخته شدن خون خواهد شد. همچنین این کار به کاهش تورم اضافی که منجر به محدودیت در حرکت میشود کمک میکند.
تمرینات بعد از عمل رباط صلیبی و مینیسک؛ شروع به حرکت کنید
بعد از چند روز به آرامی شروع به خم کردن زانوی خود کنید. پای خود را صاف کرده و زانوی خود را خم کنید. در صورت لزوم، دستان خود را پشت زانو قرار دهید تا به خم شدن آن کمک کنید. هدف این است که یک هفته پس از جراحی تا زمانی که برای اولین ویزیت بعد از عمل خود مراجعه میکنید، دامنه حرکتی زانوی شما بین ۰ تا ۹۰ درجه باشد.
بیشتر بخوانید: درمان زانو درد با ورزش؛ ۶ حرکت ورزشی موثر
بررسی وضعیت عمومی خود را فراموش نکنید
یکی از مهمترین فاکتورهای سلامتی که باید بعد از جراحی به آن توجه کنید، درجه حرارت بدن است. تب بین ۳۸ تا ۳۸.۳ درجه سانتیگراد برای ۴ تا ۵ روز بعد از جراحی طبیعی است. اما اگر درجه حرارت بدن از این میزان بالاتر رفت، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین بررسی قرمزی یا عفونت در ناحیه جراحی از جمله مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو به شمار میرود. پس هر روز زخم جراحی را بررسی و تمیز نگه دارید.
دورههای توانبخشی را برای بهبودی سریعتر جدی بگیرید
برنامه توانبخشی شما برای بازگرداندن دامنه حرکتی به زانو از لحظهای که در اتاق ریکاوری از خواب بیدار میشوید آغاز خواهد شد. در طول هفته اول پس از جراحی، اکثر بیماران تشویق میشوند که پاهای خود را بدون کمک در حالی که به پشت دراز میکشند بلند کنند. به این عمل بالا بردن مستقیم پا میگویند. در پایان هفته دوم یا سوم، بیماران معمولا باید بتوانند بدون عصا راه بروند.
توجه داشته باشید که معمولا جلسات با فیزیوتراپ معمولا ۷ تا ۱۴ روز پس از جراحی شروع میشوند. در طول فیزیوتراپی، در صورت عدم ترمیم مینیسک، تحمل وزن مجاز است.
بیشتر بخوانید: آیا آرتروز زانو درمان میشود؟ درمان آرتروز با زاپیامکس در خانه
چه ورزشهای باعث آسیب به محل جراحی میشوند؟
درحالی که برخی از تمرینات ورزشی باعث تسریع روند بهبودی بعد از جراحی رباط صلیبی میشوند، اما ورزشهایی نیز به زانو فشار میآورند. به عنوان مثال تمریناتی که باعث فشار زیاد به عضلات چهارسر ران میشوند را انجام ندهید. این کار باعث کشیدگی پیوند ACL خواهد شد. درعوض از تمرینات سبک برای تقویت عضلات چهارسر ران استفاده کنید.
همچنین پزشکان توصیه میکنند که برای مدت پنج ماه از شنا کردن و دویدن خودداری کنید. البته شنا و حرکت دادن بدن با بازوها، بدون دست و پا زدن موردی ندارد.
جدول زمانبندی مراقبتها تا یک سال بعد از عمل رباط صلیبی
در این جدول لیست مراقبتهای لازم برای زانو بعد از جراحی رباط صلیبی به صورت زمانبندی شده تهیه شده است.
زمان بعد از جراحی | مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو |
۱ تا ۲ هفته |
در این زمان زانو متورم و دردناک است. به همین دلیل از مسکنها و داروهای ضدالتهابی استفاده کنید. به زانوی خود فشار نیاورید اما پای خود را تکان دهید. از کمپرس سرد برای کاهش درد و تورم خود استفاده کنید. |
هفته ۲ تا ۶ |
درد و تورم کمکم برطرف میشوند. در این زمان تمرینات خود را طبق دستور فیزیوتراپ بیشتر کنید. ۲ تا ۳ هفته بعد از جراحی باید بتوانید بدون عصا راه بروید. درصورتیکه شغل راحتی دارید، میتوانید ۲ تا ۳ هفته بعد از جراحی به کار خود بازگردید. |
هفته ۶ تا ۲۴ | در این زمان باید به تدریج به سطح فعالیتهای قبلی خود بازگردید.
ورزشهای تخصصیتر مانند شنا و دوچرخهسواری را ادامه دهید. از ورزشهای پرشی و چرخشی اجتناب کنید. |
بعد از ۶ ماه | باید بتوانید مثل قبل ورزش کنید. اما توجه داشته باشید که برخی افراد برای بهبودی به زمان بیشتری دارند. |
بعد از یک سال | در این زمان محل جراحی در زانو و رباط صلیبی ترمیم شده است. اما پزشکان پیشنهاد میکنند برای جلوگیری از آسیب مجدد در این ناحیه، ورزش و مراقبتهای لازم خود را ادامه دهید. |
از این مراقبتها میتوان به عدم فشار زیاد به زانو و ورزشهای سنگین مانند وزنهبرداری یا تمرینات پرشی اشاره کرد.
بیشتر بخوانید: زانوبند طبی و آشنایی با انواع مختلف آن
طریقه خوابیدن بعد از عمل رباط صلیبی چگونه است؟
یکی از مراقبتهای بعد از عمل رباط صلیبی، نحوه صحیح خوابیدن است. بهترین روش برای خوابیدن این است که در حین درازکشیدن روی کمر یک یا دو بالش زیر ساق پای خود بگذارید. درازکشیدن به نحوی دیگر باعث فشار به زانوها و پاها خواهد شد.
مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو شامل نحوه خوابیدن و حتی خورد و خوراک فرد نیز میشود. سپاس که تا انتهای این مقاله با آگاه طب همراه بودید.
سوالات متداول در مورد مراقبت بعد از عمل رباط صلیبی زانو
۱. آیا سه ماه بعد از عمل رباط صلیبی میتوان رانندگی کرد؟
معمولا بیماران بعد از ۲ هفته پس از جراحی میتوانند راه بروند. در این حالت عملکرد عضلانی آنها باز میگردد و میتوانند رانندگی کنند.
۲. ناپایداری زانو بعد از عمل رباط صلیبی برطرف میشود؟
بله. لقی و ناپایداری زانو به دلیل پارگی یا آسیب در رباطها بعد از جراحی و مراقبتهای درست بعد از عمل رباط صلیبی برطرف خواهد شد.
۳. طریقه خوابیدن بعد از عمل رباط صلیبی به چه صورتی است؟
بعد از جراحی زانو بیمار باید روی کمر بخوابد و زیر ساق پای خود بالش یا کوسنهای نرم استفاده کند.